Umarł Mugabe, niech żyje Mugabe

W Zimbabwe uroczystości na cześć prezydenta Roberta Mugabe. Mubage skończył w piątek 90 lat. Jest najstarszym przywódcą Afryki i jednym z najbardziej charyzmatycznych dyktatorów na kontynencie.

Zaczynał jako premier w 1980 roku, gdy Zimbabwe ogłaszało niepodległość. Siedem lat później został prezydentem i do dziś władzy nie oddał. Od ponad trzydziestu lat powtarza: "Odejdę, jak przegram wybory". Ale Mugabe wyborów nie przegra, ponieważ nie ma na to ochoty. Sprawuje władzę despotyczną, skutecznie i brutalnie tłamsi opozycję, nie toleruje sprzeciwu - zarówno w polityce, jak i w społeczeństwie. Jak to miało miejsce w przypadku innych satrapów, Mugabe traktuje państwo jako coś, co mu się po prostu należy, na co sobie zasłużył, z racji tego, że był rewolucjonistą, wyzwolicielem narodu spod brytyjskiej kolonizacji. I mówi o tym otwarcie, nie owija w bawełnę, nie deliberuje. W tym bezceremonialnym stosunku do władzy przypomina trochę Idi Amina, okrutnego władcę Ugandy lat siedemdziesiątych. - Ja jestem państwem, a państwo to ja - powtarza sędziwy prezydent i wiele jest w tym prawdy, choć jest to prawda gorzka.  

Bo w miarę jak Mugabe przybywa lat, jego narodowi przybywa problemów. Można nawet powiedzieć, że prezydent jest personifikacją kondycji państwa. Zimbabwe, trzydzieści cztery lata po uzyskaniu niepodległości, jest krajem o zrujnowanej gospodarce - krajem niedołężnym i słabym, jak niedołężny i słaby fizycznie jest już sam prezydent. Choć jeszcze w drugiej połowie lat 90-tych było zaliczane do najlepiej prosperujących krajów na kontynencie afrykańskim. Tak jak Mugabe był żywiołowym i dobrze prosperującym przywódcą.  

Mugabe prowadził jednak socjalistyczne eksperymenty, forował gospodarkę wymienną, nie dbał o stabilność waluty. W kraju zapanował bałagan, szerzyła się korupcja, upadały firmy, a zagraniczni inwestorzy zwijali interesy. Socjalizm zaczął się nie sprawdzać, bo zaczęło brakować pieniędzy. W dodatku Mugabe, pod hasłem reformy rolnej, odebrał większości białych farmerów ziemie uprawne. Pogłębiło to tylko kryzys państwa, opartego - jak większość krajów afrykańskich - na rolnictwie.  W 2008 roku władze porzuciły dolara Zimbabwe, ponieważ, żeby wymienić krajową walutę na 1-go dolara amerykańskiego, trzeba by wyciągnąć z kieszeni… 70 miliardów dolarów Zimbabwe.  Krajową inflację liczyło się wówczas w milionach procent. Mimo biedy i bezrobocia Mugabe nie pożegnał się jednak z najwyższym urzędem w państwie. Prezydent fałszuje kolejne wybory, a opozycjonistom zostaje liczyć na przejęcie władzy po jego śmierci. Takie plany padają z ich ust już bez ukrycia, bez obawy o niestosowność czy nieprzyzwoitość.

Ale 90-letni Robert Mugabe, choć coraz częściej wylatuje na badania i leczenie do zagranicznych klinik z Półwyspu Malajskiego, ani myśli o dokonaniu żywota. Jak stwierdził w jednym z wywiadów: "Muszę rządzić, bo jak przestanę, to zachoruję." Porównuje się do Chrystusa. Twierdzi, że jest jego wielokrotnością, bo już wiele razy umarł i zmartwychwstał, czego dowodem mają być nieudane zamachy na jego życie. Nie lubi Boba Marleya, kibicuje za to piłkarskim drużynom Chelsea i FC Barcelona. Codziennie wstaje o 5-tej rano, włącza radio BBC World Service i zaczyna poranną gimnastykę. Jak pisze portal BBC, choć ma w domu siłownię, którą zaaranżowała żona, nie korzysta z przyrządów. Mówi, że gdy przebywał w więzieniu, nauczył się ćwiczyć wykorzystując do tego jedynie własne ciało. Bo Robert Mugabe, sędziwy despota z Zimbabwe, robi wszystko najlepiej sam. Choć 90-te urodziny spędza w tłumie, jeżdżąc tryumfalnie przez stadion w mieście Marondera z doczepionymi balonami w kolorach państwowych. Ale to też tylko dlatego, że tak sobie zapragnął. 

Fot. Philimon Bulawayo, Reuters